hierarchia potrzeb

Dobrze jest mieć świadomość istnienia hierarchii potrzeb człowieka. Pierwszy taką klasyfikację stworzył Abraham Maslow.

Piramida Maslowa to umieszczone w hierarchii potrzeby człowieka, podzielone na (idąc od podstawy piramidy):

1. fizjologiczne, inaczej biologiczne (np. pożywienie, sen),
2. bezpieczeństwa (np. posiadania mieszkania),
3. społeczne, czyli pragnienie bliskich więzi z innymi ludźmi (np. potrzeba miłości, przyjaźni, uczestnictwa we wspólnocie),
4. prestiżu (szacunku) i uznania (akceptacja, podziw ze strony innych)
5. samorealizacji (np. doskonalenie się, zdobywanie wiedzy).

Zdaniem Abrahama Maslowa najpierw muszą być zaspokojone potrzeby niższego rzędu, a dopiero później te, które znajdują się na wyższych poziomach piramidy.

W której części piramidy jesteś ? Czy byłeś na innych poziomach ?

Piramida potrzeb nie tłumaczy jednakże wszystkich zachowań ludzkich. Pozornie według niej człowiek podejmuje działania z gatunku potrzeb wyższego rzędu, dopiero po zaspokojeniu potrzeb niższego stopnia, np. człowiek głodny nie będzie zajmować się kulturą. Od tej reguły zdarzają się wyjątki. Sprzeczne z hierarchią są np. zachowania ludzi silnie uduchowionych, którzy realizują „potrzebę samorealizacji” przy braku spełnienia „potrzeby uznania” a nawet „potrzeby bezpieczeństwa”. Dzieje się tak dlatego,że na stosunek jednostki wobec swoich potrzeb wpływają jeszcze czynniki genetyczne, środowiskowe oraz aktywność własna jednostki lub też behawioralny system bodźców i reakcji.

Znajdź hierarchie potrzeb wg innych naukowców ! Stwórz własną klasyfikację na bazie swoich doświadczeń i przemyśleń !

Wydaje się, że przedstawiona wyżej hierarchia potrzeb nie dotyczy ludzi, którzy osiągnęli ostatni poziom, czyli samorealizacji. Mogą oni nie odczuwać już potrzeb uznania, przynależności a nawet bezpieczeństwa. Przykłady świętych jak np. Maksymilian Maria Kolbe (oddał swoje życie za życie innego człowieka) są dowodem, że można poświęcić całego siebie w imię wiary, do której doszedł poprzez rozwój swojego człowieczeństwa. Dobrze jest również mieć świadomość istnienia stadiów rozwoju człowieka jakie określił Kirgegaard (duński filozof XIX w.). Uważał on, że istnieją trzy różne typy życia (stadia): „stadium estetyczne”, „stadium etyczne” i „stadium religijne”. „Stadium estetyczne” dotyczy ludzi, którzy żyją chwilą i w każdym momencie starają się osiągnąć przyjemność. Ich świat to świat zmysłów. Miotają nim żądze i nastroje. To co jest nudne, czy też w jego ocenie „niefajne”, ocenia negatywnie. W „stadium etycznym” ludzie dokonują życiowych wyborów według miary moralnej. Starają się żyć zgodnie z prawem moralnym, Ważny jest już nie podział na „fajne” i „nudne”, jak u estetyka, ale na „dobre” i „złe”. Czasami wybór dobra wymaga wysiłku, poniesienia ofiary przy jednoczesnym braku akceptacji środowiska, w którym żyje człowiek etyczny. W „stadium wiary” przyjemność estetyczna i rozumowe przykazanie obowiązku ustępują miejsca wierze. Wszystko, całe „jestestwo” ukierunkowane jest na realizację celu jakim jest zbawienie, nawet własne „człowieczeństwo”.

Jak widać, piramida potrzeb, choć pokazuje może nawet większość ludzi, to należy mieć świadomość jej niedoskonałości. Nawet jej modyfikacja będzie tylko obrazem większości, ale nie wszystkich. Czy hierarchia potrzeb Maslowa jest zgodna z twoją hierarchią? W jakim jesteś stadium rozwoju? Bardziej myślisz czy bardziej czujesz? Na jakie pytania chciałbyś znać odpowiedzi?